2651
Кең таралған адастырма пікірге қарағанда, дивиденд алуға әр түрлі АҚ-ның, акциялардың иелері ғана емес, ЖШС-тің құрылтайшылары (қатысушылары) да құқылы.
Қазақстанда ЖШС-гі дивидендтер төлеудің, рәсімделу тәртібі қандай?
Қазақстандағы ЖШС-те дивидендтер төлеу «Серіктестіктер туралы» 1998-ші жылғы 22-ші сәуірдегі No 220-шы Заңының 40-шы бабымен реттеледі.
Бірінші кезекте төлем рәсімін құжаттау қажет. Бұл үшін:
• ЖШС-тің қатысушыларының келесі жалпы жиналысын өткізу;
• ағымдағы жылдағы немесе өткен жылдардағы қызмет нәтижелерін көрсетіп және қатысушылар арасындағы таза кірісті бөлу туралы, шешім қабылдау.
№ 220-шы Заңының 44-ші бабының 2-ші тармағына сәйкес, жиналыс есепті қаржы жылы аяқталғаннан кейін, 3 айдан кешіктірілмей өткізілуі керек. Бұл 2021-ші жылда - 31-ші наурызға дейін. Сондықтан, егер сіз есепті кезеңнің нәтижелері бойынша дивидендтер төлеу мүмкіндігіне ие болсаңыз, онда құжаттық рәсімді, осы мерзім аяқталғанға дейін бастаңыз.
ЖШС-нің әрбір қатысушысы бөлінген таза табыстың бір бөлігін, ЖШС-нің жарғылық капиталындағы үлесіне пропорционалды түрде алуға құқылы. Сонымен бірге жинақталған таза кірістің барлық көлемін бөлу, мүлдем қажет емес. Шешімде, сіз тек таратуға жіберуді жоспарлап отырған соманы көрсете аласыз, ал қалған бөлігі ұйымның балансында қалады.
Заңнамаға сәйкес, дивидендтер ақшамен, теңгемен төленеді және төлем Қаулы шыққан күннен бастап 1 ай ішінде төленуі керек. ЖШС-тің жарғылық капиталы толық қалыптаспаған жағдайда ғана, дивидендтерді төлеуге тыйым салынады - барлық қаражат банктік шотқа түспегендіктен.
Дивидендтерге салық салу.
Дивидендтер, басқа кірістер түрлеріне сияқты, салық салынады. Алайда, дивидендтерге салынатын салық мөлшерлемесі ЖШС-тің қатысушысының (жеке немесе заңды тұлға) мәртебесіне және ҚР резиденттігінің болуына байланысты.
Мөлшерлемелер келесідей:
• жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері -5% (ҚР Салық кодексінің 320-шы бабының 2-ші тармағы);
• жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері емес -15% ҚР Салық кодексінің 644-ші бабының 1-ші тармағының(10-тармақшасы), 655-ші баптың 1-ші тармағы, 646-шы бабы);
• Қазақстан Республикасының резидент-заңды тұлғалары, алынған дивидендтерді жылдық кірістеріне қосады, содан кейін оны КТС-ғы бойынша салық салынатын табысты анықтаған кезде, дивидендтің мөлшеріне қарай түзетеді (бұл жағдайда дивидендтер төлеген ЖШС осы сомалар үшін, салық агентігінің міндеттемелерін көтермейді);
• заңды тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері емес -15% (ҚР Салық кодексінің 646-шы бабының 1-ші тармағының 5-ші тармақшасы);
• жеңілдікті салық салынатын елдерде тіркелген, Қазақстан Республикасының резиденті емес заңды тұлғалары -20% (Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 646-шы бабының 2-шітармағы, Қазақстан Республикасы Салық кодексінің 644-ші бабының 1-ші тармағының 4-ші тармақшасы).
Қаржы министрлігінің 2020-шы жылғы 25-ші қыркүйектегі № 920-шы бұйрығымен, салық салудың жеңілдігі бар мемлекеттердің соңғы Тізімі бекітілген (57 мемлекет пен олардың аумақтарының бөліктерін қамтиды).
Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 341-ші бабының 1-ші тармағының 8-ші тармақшасына сәйкес, ЖШС қатысушылары болып табылатын жеке тұлғалар, егер сол уақытта келесі шарттар орындалған жағдайда, дивиденд салығын төлемейтінін ескеру қажет:
• жеке тұлға ЖШС-де 3 жылдан астам уақыт, үлеске ие болса;
• ЖШС - Қазақстан Республикасының резиденті және жер қойнауын пайдаланушы мәртебесіне ие емес;
• егер қатысушының өз,і жер қойнауын пайдаланушы болса, оның ЖШС-дегі үлесі 50% -дан аспайды.
Қазақстандық ЖШС-тің көп бөлігі, жер қойнауын пайдаланушылар санатына жатпайтындықтан, ЖШС-тің қатысушыларына - жеке тұлғалар үшін барлық үлестеріне иелік ету мерзімі, 3 жылдан аспайтын уақытқа дейін, таза кірісті таратпау мағынасы бар. Бұл жағдайда, барлық қатысушылар дивиденд салығын төлеуден босатылады және айтарлықтай мөлшерде үнемдеуге, мүмкіндік алады. Бірақ, салық төлеуден босату, дивидендтердің есептелуінен және есептілікте көрсетілуінен босатуды білдірмейді - декларацияда есептелген сомалар көрсетілуі керек.
Дивидендтерге қандай есеп беру керек?
Жеке және заңды тұлғалардан ұсталған дивидендтер салығы, ұсталған айдан кейінгі айдың 25-іне дейін, бюджетке аударылуы керек (Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 655-ші бабының 5-ші тармағы).
Дивидендтер төлеген Жалпыға бірдей белгіленген режимдегі ЖШС, салық агенті ретінде оған есептелген және төленген сомаларды көрсете отырып, 200.00-нысанын тапсыруға міндетті.
Жеңілдетілген режимдегі ЖШС 200.00 нысанын тапсырмайды. Есептелген дивидендтердің мөлшері (егер оларға ЖТС-ғы салынатын болса) 910.00.014 жолында ұсталған ЖТС-ғы ретінде 910-шы нысанда көрсетіледі. Егер дивидендтерге ЖТС-ғы салынбаса (акцияларға меншік құқығы 3 жылдан асқан жағдайда), есептелген сомалар, тек салық тіркелімдерінде көрсетілуі керек. 910.00-шы нысаны бойынша жолдар тек, есептелгенге арналған, бірақ ЖТС-ғы салынбайтын дивидендтеріне жоқ.
