24 Қазақстанда бизнес тіркеу тек қазақстандықтар үшін ғана емес, шетелдіктер үшін де қызықты. Алайда, Қазақстанда компания тіркеуді қалайтындардың көбі бұл қымбат және тіркеу кезеңінде көп ақша қажет деп ойлайды. Шын мәнінде бұл солай ма және Қазақстанда өз фирмаңызды тіркеу қанша тұратынын қарастырайық.
Қазақстанда бизнесті тіркеуді қандай заңдар реттейді?
Қазақстанда ең кең таралған ұйымдық-құқықтық форма – жауапкершілігі шектеулі серіктестік (ЖШС).
Қазақстанда ЖШС тіркеу бірнеше нормативтік актілермен реттеледі:
- 1998 жылғы 22 сәуірдегі №220-1 «Серіктестіктер туралы» Заңы;
- 1995 жылғы 17 сәуірдегі №2198 «Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу туралы» Заңы;
- ҚР Азаматтық кодексі;
- 1995 жылғы 19 маусымдағы №2337 «Шетелдіктердің құқықтық мәртебесі туралы» Заңы (шетелдіктердің ЖШС ашуы бөлігі);
- 2011 жылғы 22 шілдедегі №477-IV «Халықтың көші-қоны туралы» Заңы (бизнес-иммигранттардың еңбек қызметі бөлігі).
ЖШС-ні Қазақстанда мыналар тіркей алады:
- ҚР азаматы;
- Қазақстанда тұрақты тұруға ықтиярхаты бар шетелдік;
- ТТҚ-сы жоқ, бірақ бизнес-иммигрант визасы бар шетелдік.
ЖШС-ні жалғыз қатысушы да, сондай-ақ бірнеше тұлға (соның ішінде шетелдіктер) да тіркей алады.
#Қазақстанда бизнес ашу
ЖШС жарғылық капиталын қалыптастыру үшін қанша ақша қажет?
Компанияны тіркеуге кіріспес бұрын, оған қанша қаражат қажет болатынын анықтау керек.
Шығындар сомасы болашақ құрылтайшының тіркеу тәсіліне байланысты:
- барлық кезеңдерді өз бетінше өту;
- мамандандырылған фирмалар қызметін пайдалану.
Бірақ екі жағдайда да ең кемі бір міндетті шығын болады – ЖШС жарғылық капиталын қалыптастыру.
1998 жылғы 22 сәуірдегі №220-1 «Серіктестіктер туралы» Заңның 23-бабы 2-тармағына сәйкес, жарғылық капиталдың бастапқы мөлшері құрылтайшылар салымдарының жиынтығына тең және ЖШС мемлекеттік тіркеуге құжаттарды ұсыну күніне белгіленген қаржы жылындағы 100 АЕК-тен кем болмауы тиіс.
Анықтама: 2025 жылы АЕК мөлшері – 3 932 теңге. Демек, 2025 жылы ЖШС жарғылық капиталының ең төменгі мөлшері – 393 200 теңге. Жарғылық капиталдың жоғарғы шегі заңмен шектелмеген.
Ерекше жағдай: шағын кәсіпкерлік субъектілері. Егер ЖШС шағын кәсіпкерлік субъектісі болса, жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшері – нөл (23-бап 2-тармақ 1) тармақшасы). Бұл жағдайда ол мүлдем болмауы мүмкін немесе құрылтайшы өз қалауымен кез келген мөлшерде қалыптастырады.
Кәсіпкерлік субъектісі мәртебесін қалай таңдау керек?
Келешек ЖШС-нің кәсіпкерлік субъектісі ретіндегі мәртебесі жарғылық капиталдың ең төменгі мөлшеріне қойылатын талаптарға әсер етеді.
ҚР Кәсіпкерлік кодексінің 24-бабына сәйкес, субъектілер жылдық орташа жұмыскерлер саны мен жылдық орташа кірісіне қарай:
- шағын кәсіпкерлік (микробизнес субъектілерімен қоса);
- орта кәсіпкерлік;
- ірі кәсіпкерлік болып бөлінеді.
2025 жылға арналған кәсіпкерлік субъектілерін жіктеу кестесі:
- Микробизнес – 15 адамға дейін, жылдық кіріс 30 000 АЕК (117 960 000 тг дейін);
- Шағын бизнес – 100 адамға дейін, 300 000 АЕК (1 179 600 000 тг дейін);
- Орта бизнес – 101-250 адам, кіріс 300 001-3 000 000 АЕК (1 179 600 000 тг-ден жоғары);
- Ірі бизнес – 250 адамнан жоғары, кіріс 3 000 000 АЕК-тен жоғары (11 796 000 000 тг-ден астам).
24-баптың 4-тармағына сәйкес, мына қызмет түрлерімен айналысатын ЖШС шағын бизнес субъектілері бола алмайды, тіпті жоғарыдағы критерийлерге сай келсе де:
- есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлар айналымы;
- акцизделетін өнім өндіру/көтерме сату;
- астық қабылдау пункттерінде астық сақтау;
- лотерея өткізу;
- ойын бизнесі;
- радиоактивті материалдар айналымы;
- банк қызметі және сақтандыру нарығы қызметі (сақтандыру агентінен басқа);
- аудиторлық қызмет;
- бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет;
- кредиттік бюро қызметі;
- күзет қызметі;
- азаматтық және қызметтік қару-жарақ пен оқ-дәрі айналымы.
Бұл салаларда ЖШС ең кемі 100 АЕК жарғылық капиталға ие болуы тиіс.
ЖШС тіркеу қанша тұрады?
Кәсіпкерлік субъектісі категориясы жарғылық капитал шығынына ғана емес, тіркеу алымына да әсер етеді.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу үшін мемлекеттік алым төлеуден босатылады.
Ірі кәсіпкерлік субъектілері 6,5 АЕК (2025 ж. – 25 558 тг) мөлшерінде алым төлейді.
ЖШС тіркеу кезіндегі басқа шығындар:
- паспорт пен өзге құжаттарды қазақ және/немесе орыс тіліне аудару (шетелдіктер үшін);
- C5 бизнес-визасын алу (ТТҚ-сы жоқ шетелдіктер үшін);
- құжаттарды нотариалды куәландыру;
- ЖШС жарғысы мен құрылтай құжаттарын дайындау бойынша заңгер қызметі;
- заңды мекенжай үшін кеңсе жалдау.
Егер ЖШС жарғылық капиталын қалыптастыруда күрделі сызбалар болмаса және ол холдинг құрылымына кірмесе, ҚР ҚМ-нің 2015 жылғы 24 ақпандағы №106 бұйрығымен бекітілген Үлгі Жарғыны қолдануға болады.
Құжаттарды ЦОН-да немесе Egov.kz порталы арқылы өз бетінше тапсыру кезінде қосымша шығындар болмайды.
Міндетті шығындар:
- жарғылық капитал (шағын бизнестен басқа) – 100 АЕК;
- тіркеу алымы (ірі бизнес үшін) – 6,5 АЕК;
- құжаттарды аудару (шетелдіктер үшін);
- бизнес-виза рәсімдеу (шетелдіктер үшін);
- нотариалды куәландыру;
- заңгер қызметі;
- мекенжай іздеу және жалдау.
Қазақстандық ЖСН және ЭЦҚ болуы керек. Шетелдіктер оларды өз бетінше алуы тиіс.
Барлық кезеңдерді өзіңіз өтіп, шығынды азайтуға болады. Бірақ уақыт пен жүйке маңызды болса, ЖШС тіркеуді мамандарға тапсырған жөн.
Mybuh.kz арқылы ЖШС тіркеу
«Mybuh.kz» ЖШС-ні тіркеу және Қазақстанда бизнес жүргізу бойынша толық қызмет көрсетеді, қазақстандықтар мен шетелдіктерге. Командада кәсіби заңгерлер, бухгалтерлер, салық және кадр мамандары бар.
Резиденттер үшін қызметке мыналар кіреді:
- Әділет органдарында ЖШС тіркеу;
- ОКЭД таңдау;
- салық режимін таңдау;
- құрылтай құжаттарын әзірлеу.
Шетелдіктер үшін қосымша:
- C5 бизнес-визасын рәсімдеуге көмек;
- құжаттарды нотариалды куәландыру;
- ЖСН және ЭЦҚ алуға көмек.
Бонус ретінде – 1 ай бухгалтерлік қызмет.
Өтінім қалдырыңыз, біз жұмыс уақытында хабарласамыз.
