93 Жыл сайынғы демалыстан шақыртып алынған қызметкерге қандай төлемдер тиесілі? Демалыс күндері толық пайдаланылмаған жағдайда не істеу керек? Қызметкер демалыстың барлық күндері үшін алдын ала алған демалыс ақысын қайтаруы керек пе? Пайдаланылмаған күндерді «есепке алып», демалыс ақысын қайтармауға бола ма?
Еңбек кодексіне жүгінейік.
Демалыстан шақыртып алу ҚР ЕК 95-бабымен реттеледі.
Өндірістік қажеттілікке байланысты қызметкерді жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысынан шақыртып алу қызметкердің жазбаша келісімі негізінде шығарылады. Бұл ретте қызметкер шақыртып алуға келіспеуге құқылы және оның бас тартуы еңбек тәртібін бұзу болып саналмайды.
Шақыртып алу туралы бұйрықта жұмыс беруші қызметкерді айдың белгілі бір күнінен бастап шақыртып алады және пайдаланылмаған демалыс күндерін беру мүмкіндігінің нұсқаларын көрсетеді.
Осылайша, пайдаланылмаған ақылы демалыс бөлігін қызметкер мынандай жолдармен пайдалана алады:
- ағымдағы жылдың ішінде;
- келесі жылдың ішінде;
- осы күндерді келесі жылғы ақылы демалысқа қосу арқылы;
- демалыс алу құқығынсыз өтемақы төлеу арқылы.
Егер қызметкер демалыс ақысын алып қойған соң шақыртып алынса және тараптардың келісімі бойынша пайдаланылмаған демалыс бөлігі жыл ішінде пайдаланылатын болса, қайта есептеу жүргізілмейді, бұл демалыс күндері болашақта төленбейді, өйткені ол күндер үшін демалыс ақысы бұрын төленген.
Басқа нұсқа: пайдаланылмаған демалыс бөлігін басқа уақытта берудің орнына қызметкердің жазбаша келісімі негізінде жұмыс беруші пайдаланылмаған демалыс күндері үшін өтемақы төлейді (ҚР ЕК 95-бабы 3-тармағы).
ҚР ЕК 115-бабына сәйкес, қызметкерді жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысынан шақыртып алу жағдайында өтемақы төленсе, демалыс кезеңіне берілген демалыс ақысы қызметкердің жалақысынан ұсталып қалмайды.
Біріңғай ережелерге сәйкес демалыс ақысы орташа күндік жалақыдан есептеледі – бұл демалысқа дейінгі 12 айда есептелген табыстардың сомасы, нақты жұмыс істеген күндер санына бөлінеді.
Қызметкерді жыл сайынғы демалыстан шақыртып алу кезінде демалыс ақысына қайта есептеу жүргізіледі, шақыртып алу күнінен бастап демалыс аяқталған күнге дейін «сторно» жасалады. Сол уақыт үшін пайдаланылмаған демалысқа өтемақы есептеледі.
Өтемақы есептеу Біріңғай орташа жалақыны есептеу ережелеріне сәйкес, тиісті кезең үшін орташа күндік (сағаттық) жалақыдан, нақты жұмыс істеген уақыт үшін жүргізіледі.
Орташа күндік жалақыны есептеу кезінде тұрақты сипаттағы үстемақылар мен қосымша ақылар, сыйлықақылар және басқа ынталандыру төлемдері ескеріледі, ал тұрақты емес сипаттағы төлемдер ескерілмейді.
Осылайша, демалысқа шыққан, бірақ кейін шақыртып алынған және пайдаланылмаған күндерді ағымдағы жылы пайдалануды жоспарламайтын қызметкер мынадай төлемдерді алады:
- демалыс ақысы (тек фактілі пайдаланылған демалыс күндері үшін);
- өтемақы (пайдаланылмаған демалыс күндері үшін);
- шақыртып алу күнінен бастап ай соңына дейін нақты жұмыс істеген күндері үшін жалақы.
Егер сізге бухгалтердің немесе кадр маманының кеңесі қажет болса, «Mybuh.kz» сізге көмектеседі. Өтініш қалдырыңыз, біз жұмыс уақытында сізбен хабарласамыз.
