24 Кейде декреттік демалыстағы қызметкерлер еңбек демалысын беру туралы өтініш білдіреді. Бұл ретте қызметкер декреттік демалыста болған, әрі еңбек демалысынан кейін де оны жалғастыруды жоспарлап отыр. Яғни, жұмысқа шығу жоспарда жоқ. Мұндай, алғаш қарағанда, қисынсыз көрінетін өтініштердің себебі – демалыс ақысын алу ниеті. Себебі әйелде жүктілік және босану демалысына шыққанға дейін де, сондай-ақ оның барысында да пайдаланылмаған еңбек демалысы күндері болуы мүмкін. Еңбек демалысын беру туралы өтініш жазу арқылы ол демалыс ақы алуға құқылы болады. Бірақ мұны жұмыс беруші қалай рәсімдеуі тиіс? Бір демалыста отырған адамға басқа демалыс беруге бола ма? Қызметкер ең болмаса бір күн жұмыс істеуі керек пе, әлде демалыстарды бірінен кейін бірін үздіксіз беруге бола ма? Талқылайық…
ҚР Еңбек кодексіне жүгінейік.
ҚР ЕК 99-бабына сәйкес, жүктілік және босану бойынша демалыс стандартты түрде 126 күнтізбелік күнді құрайды. ҚР ЕК 91-бабына сәйкес, бұл кезең еңбек өтіліне қосылады, демек, осы уақыт ішінде әйелге ақы төленетін еңбек демалысы күндері есептеледі.
Жылына 24 күнтізбелік күн еңбек демалысы (ҚР ЕК 88-бабы) болған жағдайда, жүктілік және босану демалысының 126 күнінде әйелге 8-9 күнтізбелік күн еңбек демалысы есептеледі, демек – демалыс ақысы төленеді.
Ал бала 3 жасқа толғанға дейінгі күтім демалысында болған уақыт үшін (ҚР ЕК 100-бабы) еңбек демалысы күндері есептелмейді.
Дегенмен, әйелдің еңбек демалысын үш жылдық кезең аяқталғаннан кейін де, оның ортасында да пайдалану құқығы бар. ҚР ЕК 92-бабының 1 және 2-тармақтары тараптардың келісімі бойынша оны кез келген уақытта пайдалануға құқық береді.
Сондай-ақ, бала 3 жасқа толғанға дейінгі күтім демалысын қызметкер толық та, бөлшектеп те пайдалана алады. Басты шарт – ол тек бала 3 жасқа толғанға дейін ғана беріледі.
Бала күтімі бойынша демалыстың «ішінде» еңбек демалысын рәсімдеу үшін келесі қадамдар қажет:
- Қызметкер жұмысқа шығу туралы өтініш жазады (күтілетін күнге бір ай қалғанда, ҚР ЕК 100-бабы 4-тармағына сәйкес);
- Қызметкер еңбек демалысына шығу туралы өтініш жазады (ҚР ЕК 88, 91, 92, 93-баптарына сәйкес);
- Жұмыс беруші қызметкердің белгілі бір күннен бастап жұмысқа шығуы туралы бұйрық шығарады;
- Жұмыс беруші еңбек демалысын беру туралы, жиналған еңбек демалысы күндеріне сәйкес, бұйрық шығарады;
- Қызметкер бала 3 жасқа толғанға дейін жалақысы сақталмайтын демалысқа шығу туралы өтініш жазады (ҚР ЕК 100-бабы);
- Жұмыс беруші бала 3 жасқа толғанға дейін күтім демалысын беру туралы бұйрық шығарады.
Бұл ретте қызметкер жұмысқа шығу туралы бұйрықтан кейін бір күн жұмыс істеуге міндетті емес. Барлық демалыстарды бірінен кейін бірін бере беруге болады (ҚР ЕК 88–93 және 100-баптары). Жалғыз шарт – бала күтімі бойынша демалыс еңбек демалысы аяқталған күннен кейінгі күннен басталуы тиіс, бұл өтініштер мен бұйрықтарды рәсімдеу кезінде ескерілуі керек.
Егер сізге еңбек құқығы саласындағы заңгердің, тәжірибелі бухгалтердің немесе кадр маманының кеңесі қажет болса, еңбек қатынастарын дұрыс құжаттық рәсімдеуге көмектесетін «Mybuh.kz» мамандары бар. Өтінім қалдырыңыз, біз сізге жұмыс уақытында хабарласамыз.
