17 Ресей Федерациясына тауар экспорттағанда, келісімшарт бойынша өткізу АҚШ долларымен жүргізіліп, ал сатып алушыдан төлем ресей рублінде түсуі мүмкін жағдайлар болады. Бұл екі валютаны қалай есепке алу керек? Қай күнгі бағамды қабылдау қажет? Қарастырайық…
Келісімшарт доллармен жасалғандықтан, өткізуді есепте де доллармен жүргізу қажет. Бұл ретте сатып алушымен қосымша келісім жасап, төлемді рубльмен алу қарастырылады. Қарыз рубльмен өтелгеннен кейін «Қарызды түзету» құжаты «Өзара есепке алу» операция түрімен енгізіліп, сатып алушының дебиторлық және кредиторлық берешегі әртүрлі валютада жабылады. «Қарызды түзету» құжаты төлем бойынша соңғы құжат жасалғаннан кейін енгізіледі және қолмен толтырылады.
Келісімшарт валютасындағы сомалар түзету күні бойынша бағаммен автоматты түрде есептеледі. Бұл ретте дебиторлық және кредиторлық берешек құжатындағы сомалар тең болуы тиіс (мысалда — теңгеде).
«Қарызды түзету» құжаты өткізілгеннен кейін 1210, 3510 шоттары бойынша берешек жабылады, қажет болған жағдайда бағамдық айырма автоматты түрде есептеледі.
Нәтижесінде 1210, 3510 шоттарында қалдықты қайта есептеу кезінде шағын сома қалуы мүмкін — ол бағамдық айырма болып табылады.
Бұл соманы есептен шығару үшін оны қолмен келесідей көрсету қажет:
- теріс бағамдық айырма болса, Дт 7430 «Бағамдық айырма бойынша шығыстар»;
- оң бағамдық айырма болса, Кт 6250 «Бағамдық айырмадан кірістер».
Осы операциялардан кейін контрагентпен барлық өзара есеп айырысулар жабылады.
Назар аударыңыз: келісімшарт бойынша есеп айырысу тәртібі келісімшарт шарттарымен анықталады. Келісімшартта бастапқы келісім валютасынан өзгеше валютада (бұл жағдайда — доллардың орнына рубльде) есеп айырысу мүмкіндігі қарастырылуы тиіс.
Сәйкесінше, есепте жеткізуші бойынша екі бірдей келісімшарт жүргізілуі қажет, бірақ әртүрлі есеп валютасында (доллар және рубль). Бұл бағамдық айырманың пайда болуына әкеледі және оны есептен шығару талап етіледі.
Экспорт немесе импорт бойынша операцияларды жүргізуде бухгалтердің кеңесі немесе келісімшарттарды әзірлеуде заңгердің көмегі қажет пе? Сізге «Mybuh.kz» көмектеседі. Өтініш қалдырыңыз, біз сізге жұмыс уақытында хабарласамыз.
