36 Кейде «Отбасы банк» АҚ-нан ипотекасы бар қызметкерлер сыйақы бойынша шегерімге құқығы бар екенін бірден білмей жатады. Немесе екінші жағдайда – қызметкерлер бухгалтерияға шегерім қолдануға қажетті құжаттарды уақытылы және тұрақты түрде әкелмейді. Егер қызметкер құжаттарды кешіктіріп әкелсе, бухгалтерге салықты қайта есептеп, өткен кезеңдер үшін есептілікті қайта тапсыруға тура келсе, ИПН-ді қайта есептеуден бас тартуға бола ма?
Қазақстан Республикасының Салық кодексіне жүгінейік.
342-баптың 1-тармағына сәйкес, ҚР резиденті болып табылатын жеке тұлға тұрғын үй банкінен («Отбасы банк» АҚ) алынған ипотека болған жағдайда, салықтық шегерімге, соның ішінде сыйақы бойынша салықтық шегерімге құқылы.
343-баптың 1, 4-тармақтарына сәйкес, салықтық шегерімдер (міндетті зейнетақы жарналары, МӘМС жарналары және 345-баптың 1-тармағында көрсетілген зейнетақы төлемдері бойынша шегерімдерден басқа) төлем көзінен салық салуды жүзеге асыратын салық агентімен мына негіздерде қолданылады:
-
жеке тұлғаның салықтық шегерімдерді қолдану туралы өтініші;
-
растайтын құжаттардың көшірмелері.
Егер жеке тұлға өтініш пен растайтын құжаттарды ИПН ұсталған күннен кейін тапсырған жағдайда, салық агенті оларды қабылдауға міндетті, бірақ бұл Салық кодексінің 48-бабының 2-тармағында көзделген талап қою мерзімі (3 жыл) шегінде ғана жүзеге асырылады.
349-бапқа сәйкес, сыйақы бойынша салықтық шегерім ҚР резиденті болып табылатын жеке тұлғамен «Отбасы банк» АҚ-нан тұрғын үй жағдайларын жақсарту үшін алынған ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақыны төлеуге жұмсалған шығындар бойынша қолданылады.
Растайтын құжаттар болып табылады:
-
«Отбасы банк» АҚ-пен жасалған ипотекалық тұрғын үй қарызы шарты;
-
сыйақы сомасы көрсетілген қарызды өтеу кестесі;
-
сыйақының төленгенін растайтын құжат (түбіртек және т.б.).
Салықтық шегерімдер келесі салық кезеңінде қолданылады, яғни мына күндердің ең кейінгісіне:
-
ипотекалық тұрғын үй қарызын өтеу кестесі бойынша сыйақыны өтеу күні;
-
сыйақыны төлеу күні.
353-баптың 1, 7-тармақтарына сәйкес, қызметкердің салық салынатын табысы мынадай тәртіппен айқындалады:
-
төлем көзінен салық салынатын қызметкердің есептелген табыстары;
-
минус 341-баптың 1-тармағында көзделген табысқа түзету сомасы;
-
минус 342-бапқа сәйкес қолданылатын салықтық шегерімдер.
Егер нәтиже теріс болса, ол артық шегерім болып саналады және күнтізбелік жыл шегінде кейінгі салық кезеңдеріне ауыстырылады.
Қорытынды: егер қызметкер сыйақы бойынша шегерім құжаттарын талап қою мерзімі ішінде (3 жылға дейін) ұсынса, бухгалтерия ИПН-ді қайта есептеуден бас тарта алмайды.
Егер сізге бухгалтердің немесе салық кеңесшісінің көмегі қажет болса, «Mybuh.kz» сізге көмектеседі. Өтінім қалдырыңыз, біз жұмыс уақытында сізбен байланысамыз.
