
Кейбір санаттағы жұмыстар ауысымдық кестемен жүргізіледі. Мұндай жағдайда қызметкерлерге демалыс ақысын қалай есептейді?
ҚР Еңбек кодексіне жүгінейік.
Демалыс ақысын есептеу үшін алдымен орташа жалақыны есептеу қажет. Еңбек демалысы кезеңінде сақталатын орташа жалақы ҚР ЕК, 2015 жылғы 30 қарашадағы №908 Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен бекітілген Орташа жалақыны есептеудің бірыңғай ережелеріне және осы Ережелерді қолдану жөніндегі әдістемелік ұсынымдарға сәйкес есептеледі.
Ережелердің 7-тармағына сәйкес, жұмыскердің орташа жалақысы орташа күндік (сағаттық) табысты оқиға кезеңіне (демалыс кезеңіне) тиесілі жұмыс күндерінің (жұмыс сағаттарының) санына көбейту арқылы айқындалады. Бұл ретте, жұмыс уақыты жиынтық есебі кезінде (яғни, ауысымдық жұмыс кезінде) орташа жалақыны есептеу үшін орташа сағаттық табыс қолданылады.
Демек, ауысымдық кесте бойынша жұмыс істейтін қызметкердің «демалыс ақысын» есептеу үшін оның орташа сағаттық табысын және еңбек демалысы күндерінің санын білу қажет.
Орташа сағаттық табыс есептік кезеңдегі есептелген жалақы сомасын сол кезеңде нақты жұмыс істеген сағаттар санына бөлу арқылы анықталады. Есептік кезең – бұл төлем (ақы) төленетін оқиғаға дейінгі 12 айлық күнтізбелік кезең.
Мысалы: қызметкер 2024 жылғы қыркүйектен 2025 жылғы шілдеге дейін ауысыммен жұмыс істеді және 2025 жылғы тамызда демалысқа шығады. Осы кезеңде ол күндіз – 1 400 сағат, түнде – 900 сағат жұмыс істеді, жалпы есептелген жалақы – 1 350 000 тг. Барлығы: 1400+900 = 2300 сағат.
1 350 000 / 2300 = 587 тг – орташа сағаттық ақы.
Келесі қадам – еңбек демалысы күндеріне сәйкес келетін жұмыс сағаттарының санын анықтау. ҚР ЕК-не сәйкес, қызметкерлерге кемінде 24 күнтізбелік күн демалыс беріледі (мейрам күндерін есептемегенде). Тамыз айында қызметкер қанша күн демалыс алатынына қарай (толық 24 күн, 2 апта немесе басқа кез келген күн саны) осы күндерге сәйкес келетін ауысымдар (жұмыс сағаттары) саны есептеледі. Мысалы, шартты түрде – 180 сағат.
Демек, ауысымдық жұмыс кестесімен еңбек демалысы кезеңінде сақталатын орташа жалақы мынадай болады:
587 × 180 = 105 660 тг.
Осылайша, ауысымдық жұмыс кезінде демалыс ақысын есептеу орташа сағаттық табысты еңбек демалысы күндеріне сәйкес келетін жұмыс сағаттары санына көбейту арқылы жүргізіледі.
Егер сізге демалыс ақысын есептеу, салық есептілігін жасау және тапсыру бойынша көмек қажет болса, сізге «Mybuh.kz» мамандары көмектеседі. Өтінім қалдырыңыз, біз сізбен жұмыс уақытында хабарласамыз.