9 Компания балансындағы негізгі құралдарды (мысалы, жұмыста қолданылмайтын жабдық, ғимарат және т.б.) сату жағдайлары жиі кездеседі. Мұндай нысандардың бухгалтерлік есепте көрсетілген баланстық құны бар. Мүлікті міндетті түрде баланстық құнына тең бағамен сату қажет пе? Объектіні баланстық құнынан жоғары немесе төмен бағамен сату салық салуға қалай әсер етеді? Түсініп көрейік…
ҚР Салық кодексі мен ҚЕХС-қа жүгінейік.
ҚР СК-нің 266-бабына сәйкес, негізгі құралдар (НҚ) болып ҚЕХС және (немесе) Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес салық төлеушінің бухгалтерлік есебінде қабылданған және есепті және (немесе) болашақ кезеңдерде кіріс алуға бағытталған қызметте пайдалануға арналған негізгі құралдар танылады. Негізгі құралдар 4 топқа бөлінеді.
ҚР СК-нің 270-бабына сәйкес айқындалған, есепті салық кезеңінде түскен негізгі құралдардың құнын, сондай-ақ ҚР СК-нің 272-бабы 2-тармағына сәйкес ескерілетін есепті салық кезеңінде жүргізілген кейінгі шығыстарды ескере отырып, салық кезеңінің басындағы ішкі топтың (I топ бойынша) немесе топтың (II, III және IV топтар бойынша) құндық балансынан асатын ішкі топтың (I топ бойынша) немесе топтың (II, III және IV топтар бойынша) шығарылған негізгі құралдарының құны артық болса, артық сома жиынтық жылдық табысқа қосылады. Аталған ішкі топтың (I топ бойынша) немесе топтың (II, III және IV топтар бойынша) құндық балансы салық кезеңінің соңында нөлге теңестіріледі (ҚР СК 234-бабы).
ҚР СК-нің 381-бабына сәйкес, өткізу бойынша айналым мөлшері, егер ҚР трансферттік баға белгілеу туралы заңнамасында өзгеше көзделмесе, мәміле тараптары қолданатын бағалар мен тарифтер негізінде, оған ҚҚС қоспай айқындалады.
Осылайша, негізгі құрал баланстық құнынан жоғары немесе төмен бағамен сатылғанына қарамастан, егер өткізу құны топтың құндық балансынан асса, табыс пайда болады. Бұл жағдайда аталған табысты ЖЖТ-ға қосу және оны 100.00 нысанында көрсету бойынша салық міндеттемелері туындайды.
Егер өткізу құны топтың құндық балансынан аспаса, табыс та, міндеттемелер де туындамайды.
Сонымен қатар, өткізу бойынша айналым пайда болады және ҚҚС бойынша салық міндеттемелері туындайды. Салық салуға баланстық құнынан жоғары немесе төмен бағамен өткізу сомасы жатады және ол 300.00 нысанында көрсетіледі.
Егер сізге бухгалтер немесе салық салу жөніндегі маманның кеңесі, не болмаса 300.00, 100.00 немесе кез келген басқа салық есептілігін жасау және тапсыру бойынша көмек қажет болса, сізге «Mybuh.kz» көмектеседі. Өтінім қалдырыңыз, біз сізбен жұмыс уақытында хабарласамыз.
