Қазақстандағы салықтық аудит: тәуекелдерді азайту және дайындық

Қазақстандағы салықтық аудит: тәуекелдерді азайту және дайындық

#Полезное #Аудит

Опубликовано: 29.07.2025 Количество просмотров 106

Салықтық аудит пен қаржылық аудиттің айырмашылығы неде?

Аудиттің көптеген түрлері бар: қаржылық, операциялық, инвестициялық және т.б. Бірақ олардың ішінде салықтық аудит ерекше орын алады.

Егер қаржылық және өзге де аудит түрлері (егер компания «Аудиторлық қызмет туралы» заңның 5-бабы бойынша міндетті аудитке жатпайтын болса) ерікті негізде жүргізіліп, олардың нәтижесі ұсыныстық сипатта болса, салықтық аудит Қазақстанда әлдеқайда қатаң ережелермен байланысты.

Салықтық аудит бойынша қорытындыны ҚР ҚМ Мемлекеттік кірістер комитеті салық төлеушіні тексеру барысында талап ете алады (ҚР Салық кодексінің 60-бабы негізінде).

СК 60-бабы 2-тармағына сәйкес, егер заңды тұлға-резидент таратылу туралы шешім қабылдаса, ал жеке кәсіпкер қызметін тоқтату туралы шешім қабылдаса, онда олар келесі құжаттарды салық органына тапсыруға міндетті:

1.     Қызметті тоқтату туралы салықтық өтініш;

2.     Таратуға арналған салықтық есептілік;

3.     Салықтар бойынша аудиттің қорытындысы;

4.     Бақылау-кассалық машинасын есептен шығару туралы өтініш.

Сондай-ақ салық төлеушінің өзі де мұндай аудитті бастама ретінде бастай алады. Бірақ екі жағдайда да салықтық аудиттің нәтижесі – салық міндеттемелерінің дұрыстығын көрсету. Демек, есептегі қателіктер немесе сапасыз аудит – бұл айыппұлдарға, салықтарды қосымша есептеуге, өсімпұлға немесе компанияны жеңілдетілген тәртіппен тарату мүмкіндігінің жоғалуына әкелуі мүмкін.

???? Қаржылық аудит – сыртқы пайдаланушылар үшін есептің дұрыстығын тексеру

???? Салықтық аудит – Салық кодексінің талаптарына сәйкестігін тексеру

Салықтық аудиттің басты мақсаты – салық комитетіне дейін қателерді тауып, түзету

СК 138-бабы 2-тармағына сәйкес, Қазақстанда салықтық тексерулерді тек салық органдары жүргізе алады. Алайда 139-баптың 2-тармағына сәйкес, арнайы білім мен дағдылар қажет болған жағдайда салық органы тексеруге тиісті мамандарды тарта алады, оның ішінде аудиторларды да. Мұндай маманның қорытындысы салықтық тексеру актісіне тіркеледі.

Көп жағдайда салықтық аудитті салық төлеуші өзі бастайды – бұл:

  • тарату процесі алдында жеңілдетілген тәртіппен өту үшін;
  • немесе салық есептерінің дұрыстығына көз жеткізу үшін қажет.

Бұл тәсіл компанияның салық есебіндегі тәуекел аймақтарын алдын ала анықтауға мүмкіндік береді – салық органдарының жоспардан тыс тексеруін күтпей-ақ.

Салықтық аудит арқылы неге қол жеткізуге болады?

  • Есеп пен салықтарды есептеудегі қателерді алдын ала анықтау
  • Айыппұлдар, өсімпұлдар және доначисление сомаларын бағалау
  • Аудитордан анықталған бұзушылықтарды түзету бойынша нақты ұсыныстар алу

Егер қателер дер кезінде анықталса, оларды түзету үшін көбіне қосымша есеп тапсырып, бюджетке тиісті сомаларды төлеу жеткілікті.

СК 211-бабы 3-тармағына сәйкес, егер салық төлеуші (немесе камералдық бақылау барысында салық органы) қосымша есептілікті ұсынса – бұл жағдайда айыппұл салынбайды, тек өсімпұл есептеледі.

Салықтық аудит кезінде не тексеріледі?

Тексеру барысында салық төлеушінің нақты салықтар бойынша міндеттемелерін:

  • уақтылы;
  • толық;
  • дұрыс орындағаны анықталады.

Бұл салықтар салық салу режиміне, ҚҚС тіркеуіне, СЭЗ қатысуына, ВЭД қатынасына, мүлік, жер, көлік бар-жоғына байланысты.

«Алма-Аудит» құрамында «Қазақстанның Салық кеңесшілері» мәртебесіне ие сертификатталған аудиторлар жұмыс істейді.

Салықтар бойынша аудит келесі бағыттарда жүргізіледі:

1. Корпоративтік табыс салығы (КТС)
Салық салудың жалпы белгіленген режиміндегі компаниялар КТС-ты 20% мөлшерлеме бойынша төлейді.
Аудит КТС есептеу дұрыстығын және салықтық шегерімдерді қолдану заңдылығын тексереді.

2. Қосылған құн салығы (ҚҚС)
ҚҚС – ең күрделі салықтардың бірі. Қате жіберу жиі кездеседі.
Аудитор ҚҚС-ты есепке алудың дұрыстығын, мөлшерлемелерді қолдануды және ҚҚС-ты қайтару мүмкіндігін тексереді.

3. Жалақыдан ұсталатын салықтар және әлеуметтік төлемдер
Компаниялар жеке табыс салығын (ЖТС), әлеуметтік салықты, міндетті зейнетақы жарналарын, әлеуметтік аударымдарды, МӘМС жарналарын дұрыс есептеуі тиіс.
Аудитор барлық есептеулер мен шегерімдердің дұрыстығын тексереді.

4. Басқа салықтар мен төлемдер
Жер, көлік, мүлік салығы, эмиссиялар, экологиялық төлемдер – бұлардың барлығы тексерілуі мүмкін. Аудитор салық салу объектілерін дұрыс анықтауды, амортизацияны есептеуді, ставка қолдануды тексереді.

5. Резидент еместермен мәмілелер
Шетелдік контрагенттермен жұмыс жасағанда, КТС және ҚҚС резидент емес үшін есептелуі тиіс.
Аудитор қосарланған салық салуды болдырмау туралы Конвенцияларды қолдану дұрыстығын, резиденттік сертификаттарды сұрату тәртібін тексереді.

Қашан салықтық аудитке тапсырыс беру керек? 5 типтік жағдай

1.     Салықтық тексеруге дейін (алдын ала сенімді болу үшін)

2.     Бас бухгалтер немесе қаржы директоры ауысқанда

3.     Күрделі мәмілелерден кейін

4.     Салық есебінің дұрыстығына күмән бар кезде

5.     Ірі компанияларда 1–2 жылда бір рет (алдын алу үшін)

???? Мысал:
ТОО «А» 2024 жылы 4,5 млн теңгеге қызмет көрсетуді тіркемей қалды – АВР тек 2025 ж. қаңтарда алынды. Бұл ҚҚС қайта есептеуге әкелді.
Сондай-ақ, импорт бойынша ҚҚС есебінде жүйелік қателік анықталып, 10 млн теңгеден астам ықтимал доначисление алдын алынды.

Нәтижесінде не аласыз?

  • Толық есеп: барлық тәуекелдер мен бұзушылықтар сипатталады
  • Әр салық түрі бойынша болжалды сома
  • ҚР СК нормаларына сілтемесі бар ұсыныстар
  • Түзетулер енгізу және қосымша есеп тапсыру бойынша кеңес

Егер аудит тарату үшін қажет болса, есеп ҚР Қаржы министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі №293 бұйрығымен бекітілген форма бойынша жасалады.

 Қорытынды:

Салық есебінің сапасына сенімді болғыңыз келе ме?
Кез келген салық тексеруге дайын болғыңыз келе ме?

Онда тегін салықтық тәуекелдерді экспресс-бағалауға өтінім қалдырыңыз.
Өтінім нысанын толтырыңыз — біз сізбен байланысамыз!

 

Насколько полезна была статья?

(0)
___PSEUDO_INLINE_PLACEHOLDER___
Оставить комментарий
Все комментарии
Загрузка кода...

Новые видео на Youtube

Не пропусти всё самое интересное на нашем канале!

Перейти на канал

Больше интересных статей

# Полезное # О налогах

Налог с продажи квартиры: когда и сколько платить.

Налог при продаже квартиры в Казахстане: что нужно знать продавцу? В каком случае придется уплатить налог с продажи квартиры. Сколько придется заплатить. Сколько придется заплатить, если продавец –иностранец. Как уменьшить сумму к уплате или вообще избавиться от этой обязанности.

# Полезное # Расчет налогов

Вычет по ИПН 14 МРП: как и кому можно применять

Кому положен стандартный вычет по ИПН в размере 14 МРП. Как его применять к разным категориям работников. Можно ли применять вычет к доходам по договорам ГПХ.

# Полезное

ҚР-да қаржылық есептілік аудиті: бұл не және не үшін қажет?

Қазақстандағы қаржылық есеп аудиті туралы бәрін біліңіз. Мақсаты, түрлері, кезеңдері және бизнесіңізге берер пайдасы. Біз ХАС бойынша жұмыс істейміз. Кеңеске тапсырыс беріңіз!

# Полезное

Инициативті аудит: міндетті болмаса да не үшін қажет?

Ерікті аудит инвестиция тартуға, бизнесті сатуға дайындалуға және тәуекелдерді азайтуға қалай көмектесетінін біліңіз. Компанияңызға деген сенімділікті арттырыңыз!

# Новости # Налоги

Новые правила ведения лицевых счетов с 2026 года

Что изменится в правилах ведения лицевых счетов налогоплательщиков. Как это отразится на предпринимателях.

# Полезное

Аудит қалай жүргізіледі: кезеңдері, құжаттары және мерзімдері (Қазақстан үшін нұсқаулық)

Пошаговое руководство по прохождению аудита в Казахстане. Узнайте, какие документы необходимо подготовить и чего ожидать на каждом этапе аудита.

# Новости # Бизнес

Сможет ли частный психолог работать как самозанятый в 2026 г.

Сможет ли психолог, работающий с физическими лицами и оказывающий психологические консультации, оформиться как самозанятый в 2026 г.

# Полезное

Алматыда аудиттің құны: баға неден құралады?

Алматыдағы аудиторлық қызметтердің құны неге байланысты екенін біліңіз. Баға қалыптастыру факторлары және компанияңыз үшін нақты есептеуді қалай алуға болады.

# Новости # Налоги

Отсрочка (рассрочка) по налогам с 2026 года

Как налогоплательщику отсрочить уплату налогов и не получить штраф в 2026 г.

# Полезное # Персонал

Больничный лист: на сколько выдается больничный, расчет больничного и оплата

Когда выдается больничный лист, на какой период. Как оформить больничный на себя и по уходу за больным ребенком. Как оплачивается больничный.

# Новости # МРП в Казахстане

Как отдыхаем на День Республики в октябре 2025 года?

Какие дни будут нерабочими в октябре 2025 г. в связи с празднованием Дня Республики.

# Полезное

Налоговый аудит в РК: снижение рисков и подготовка

Узнайте, как налоговый аудит помогает выявить и исправить ошибки в учете до прихода проверки. Снизьте риски доначислений и штрафов.

# Новости # Налоги

Кто не может применять упрощенку в 2026 году?

Какой спецрежим будут применять налогоплательщики на упрощенке в 2026 г. Кто не вправе применять СНР для малого бизнеса.

# Полезное

Обязательный аудит в РК: полный справочник на 2025 год

Как узнать, подлежит ли компания обязательному аудиту в Казахстане по Закону № 304-I. Узнайте критерии, сроки и штрафы за непроведение.

# Полезное

Стоимость аудита в Алматы: из чего складывается цена?

Узнайте, от чего зависит стоимость аудиторских услуг в Алматы. Факторы ценообразования и как получить точный расчет для вашей компании.

# Полезное # Режимы налогооблажения

ТОО упрощенка, налоги, отчетность, оборот

В чем особенности налогового режима «ТОО на упрощенке». Сколько и какие налоги уплачивает ТОО на упрощенке. Какие платежи отчисляются от заработной платы работников. Как упростить ведение учета с помощью сервиса от Mybuh.kz.

# Полезное # Режимы налогооблажения

ИП упрощенка: Упрощённая декларация в Казахстане - условия и особенности ведения

ИП упрощенка: Упрощённая декларация в Казахстане - условия и особенности ведения. Особенности налогового режима ИП на упрощенке. Сколько и какие налоги обязан уплачивать предприниматель. Какие платежи платит ИП с работниками. Как упростить ведение учета с помощью сервиса от Mybuh.kz.

# Полезное

Қазақстанда аудиторды қалай таңдау керек: 10 критерий

Алматыдан аудиторлық компанияны қалай таңдауға болатынын білмей жүрсіз бе? 10 критерийден тұратын чек-лист: лицензиялар, тәжірибе, пікірлер, бағалар. Дұрыс таңдау жасаңыз!

# Полезное

Как выбрать аудитора в Казахстане: 10 критериев

Не знаете, как выбрать аудиторскую компанию в Алматы? Чек-лист из 10 критериев: лицензии, опыт, отзывы, цены. Сделайте правильный выбор!

# Полезное

Қазақстандағы міндетті аудит: 2025 жылға арналған толық анықтамалық

Как узнать, подлежит ли компания обязательному аудиту в Казахстане в соответствии с Законом № 304-I. Узнайте о критериях, сроках и штрафных санкциях за непроведение аудита.

Наши сервисы