186 ҚҚС бойынша тіркеуде тұрмайтын жеке кәсіпкерлер (ЖК) міндетті түрде ҚҚС тіркеу есебіне қоюдан қашу үшін жылдық табыс лимитін — 20 000 АЕК сақтау керек. Осы лимитке ЖК-нің жеке тұлға ретінде өзіне тиесілі тұрғын емес үй-жайды сатудан алатын сомасы кіреді ме? Әлде тек тауарлар мен қызметтерді сатудан түсетін табыс қана есепке алына ма?
ҚР Салық кодексіне жүгінейік.
СК-нің 331-бабы 1-тармағына сәйкес, жеке тұлға мүлікті сатқан кезде мүліктік табыс пайда болады. Ол, оның ішінде, мынадай мүлікті сату кезінде туындайды:
- тұрғын үйлер, саяжай құрылыстары, гараждар, қосалқы шаруашылық нысандары, егер олар ҚР аумағында меншік құқығы тіркелген күннен бастап 1 жылдан аз мерзімде иелікте болса;
- жер учаскелері немесе жер үлестері (ИЖС, ЛПХ, саяжай құрылысы, гаражға арналған), меншік құқығы тіркелген күннен бастап 1 жылдан аз мерзімде иелікте болса;
- ҚР аумағындағы өзге де жылжымайтын мүлік (331-бап 1-тармақ 6) тармақшасы).
Демек, егер тұрғын емес үй-жай сатылса, ол 331-баптың 1-тармағының 6) тармақшасына жатады және бұл жағдайда иелік ету мерзіміне қатысты талап жоқ.
СК-нің 331-бабы 2-тармағына сәйкес, мүлікті сатудан түсетін құн өсімінен табыс — бұл мүлікті сату бағасы мен оны сатып алу бағасының арасындағы оң айырма (тегін алынған мүлікті қоспағанда).
Сондықтан, тұрғын емес үй-жайды сатқан кезде, иелік ету мерзіміне қарамастан, осындай жылжымайтын мүлікті сату бағасы мен оны сатып алу бағасының арасындағы оң айырма түрінде мүліктік табыс пайда болады.
СК-нің 320-бабы 1-тармағына сәйкес, мүліктік табысқа салынатын ЖТС мөлшерлемесі — 10%.
Декларацияны (270.00-нысан) есепті жылдан кейінгі жылдың 15 қыркүйегінен кешіктірмей салық органына тапсыру керек. Мысалы, 2025 жылы тұрғын емес үй-жай сатылса, есепті 2026 жылғы 15.09-ға дейін тапсырып, ЖТС-ты 2026 жылғы 25.09-ға дейін төлеу қажет.
Бұл ретте сатылған мүліктің бұрынғы иесі есепті жеке тұлға ретінде тапсырады, ЖК ретінде емес (тіпті егер ол жеке кәсіпкер болса да). Жылжымайтын мүлікті сатудан түскен табыс ЖК табысына кірмейді және ҚҚС тіркеу лимитіне жататын 20 000 АЕК көлеміне қосылмайды.
ЖК-нің, тұрғын емес үй-жайды жеке тұлға ретінде сатуына байланысты ешқандай міндеттемесі туындамайды.
Алайда, егер ЖК тұрғын емес үй-жайды өзінің кәсіпкерлік қызметінде пайдаланып жүрген немесе пайдаланған болса, онда ол СК-нің 334-бабы бойынша құн өсімінен табысты есептейді, оны ЖК табысына қосады (жалпыға бірдей тәртіпте), ЖТС 10% төлейді және сату құнына 12% ҚҚС есептеледі. Мұндай сату тек ЖК атынан рәсімделеді.
Егер сізге тәжірибелі бухгалтер немесе салық маманынан кеңес қажет болса, Mybuh.kz мамандары көмектеседі. Сондай-ақ біз сізге декларацияны (270.00 нысаны) немесе кез келген басқа салық есептілігін дайындап, тапсыруға көмектесеміз. Өтініш қалдырыңыз, біз жұмыс уақытында сізбен хабарласамыз
